حریم املاک از منظر فقه امامیه و حقوق ایران

حریم کلمه ای عربی و به معنای منع است. و در فرهنگ لغات فارسی نیز به همین معنا آمده است. در قوانین مختلف برای انواع املاک و تأسیسات، حریم در نظر گرفته شده که هدف از این کار، دفع ضرر و کمال انتفاع از ملک و تأسیسات است. در فقه گفته می شود که حریم مخصوص اراضی موات است که ظاهراً ماده ی 136 قانون مدنی هم از این نظر پیروی کرده زیرا در این ماده آمده است: «حریم مقداری از اراضی اطراف ملک و قنات و... برای کمال انتفاع...». . با توجّه به نوع زندگی امروزه که اصولاً زمین مواتی وجود ندارد باید گفت که هر ملک و تأسیساتی دارای حریم است منتها نحوه ی تعیین حریم هر کدام با دیگری متفاوت است برخی حریم ها با توجّه به ماده ی 136 ق.م و برخی دیگر با توجّه به قوانین خاصی که در مورد آن موضوع وجود دارد تعیین می شود.